Chỉ số mỡ máu Triglyceride là một trong số những chỉ số xét nghiệm của xét nghiệm bộ mỡ máu. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ chỉ số Triglyceride là gì và vai trò của chỉ số máu Triglyceride trong cơ thể và xét nghiệm chỉ số này có ý nghĩa như thế nào trong việc chẩn đoán bệnh. Bài viết dưới đây 1 phần sẽ giúp giải đáp chi tiết về chỉ số máu Triglycerides và cách phòng ngừa để chỉ số Triglyceride không tăng cao trong máu.
Chỉ số Triglyceride là gì?
Triglyceride là một dạng chất béo mà cơ thể chúng ta vẫn tiêu thụ mỗi ngày. Triglyceride cũng là một trong những thành phần chủ yếu của mỡ động vật, thực vật. Sau khi cơ thể tiêu hóa Triglyceride sẽ được tiêu thụ dưới dạng năng lượng tế bào khi di chuyển trong mạch máu.
Triglycerides chứa 3 axit béo. Sau khi được đưa vào cơ thể, Triglyceride sẽ được đưa đến phần ruột non sau đó phân tách ra và kết hợp với Cholesterol để tạo thành năng lượng.
Năng lượng này sẽ được tích trữ chủ yếu ở các tế bào gan và tế bào mỡ. Nếu cơ thể tích tụ Triglyceride quá lớn sẽ khiến chỉ số mỡ máu Triglyceride cao và gây hại cho cơ thể. Triglyceride bám vào các thành mạch gây nên các mảng mỡ bám trên động mạch, cản trở quá trình lưu thông máu. Chỉ số mỡ máu Triglyceride cao cảnh báo nguy cơ xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, mỡ máu, gan nhiễm mỡ, đột quỵ…
Giá trị của chỉ số mỡ máu Triglyceride
Người bệnh có thể xác định chỉ số máu Triglyceride trong cơ thể thông qua xét nghiệm máu. Theo kết luận của Hội tim mạch Hoa Kỳ, chỉ số máu Triglyceride là cao, thấp hay bình thường được đánh giá theo 4 mức sau:
- Chỉ số Triglyceride bình thường: dưới 150 mg/dL (1,7 mmol/L).
- Chỉ số Triglyceride ở mức ranh giới cao: 150 – 199 mg/dL (1.7 – 2 mmol/L).
- Chỉ số Triglyceride cao: 200 – 499 mg/dL (2 – 6 mmol/L).
- Chỉ số Triglyceride rất cao: trên 500 mg/dL (trên 6 mmol/L).
Xét nghiệm Triglyceride nhằm mục đích gì
Ý nghĩa phương pháp xét nghiệm
Hiện nay, theo nghiên cứu của các nhà khoa học, Triglyceride chiếm đến 95% tổng lượng chất béo nạp vào cơ thể hàng ngày thông qua việc ăn uống. Đây được xem là dưỡng chất chủ yếu của mỡ động vật và dầu thực vật. Do đó, xét nghiệm nồng độ chất béo trung tính trên có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc kiểm tra tình trạng sức khỏe, đánh giá nguy cơ mắc bệnh rối loạn lipid trong máu.
Thông qua các chỉ số xét nghiệm, bác sĩ chuyên khoa còn có thể đánh giá được một số mầm bệnh như: tim mạch, tiểu đường,… Từ đó giúp điều trị kịp thời, duy trì ổn định chất lượng cuộc sống. Ngoài ra, khi thực hiện các kỹ thuật xét nghiệm còn giúp mỗi cá nhân điều chỉnh thói quen sống, xây dựng chế độ ăn uống hợp lý để có một thể lực tốt.
Các chuyên gia y tế đã chỉ ra rằng, giải quyết được tình trạng rối loạn mỡ máu là vô cùng cần thiết, giúp hạn chế những biến chứng nguy hiểm gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và tính mạng con người. Vì vậy, mỗi cá nhân nên thực hiện thăm khám định kỳ theo chỉ dẫn của bác sĩ nhằm bảo đảo thể trạng cơ thể tốt nhất.
Yếu tố tác động đến việc đánh giá chỉ số Triglyceride
Thức ăn
Cà phê, rượu bia,… hoặc một bữa ăn nhiều dầu mỡ trước khi làm xét nghiệm có thể làm thay đổi kết quả kiểm tra của bạn một cách đáng kể. Vì vậy, bạn nên nhịn ăn trước khi thực hiện xét nghiệm để được chẩn đoán đúng về tình trạng sức khỏe bản thân.
Thuốc
Nếu bạn có dự định hay chuẩn bị làm thủ thuật xét nghiệm, hãy trình bày với bác sĩ về các loại thuốc đang sử dụng để có hướng xử trí thích hợp. Một số loại thuốc có thể gây sai lệch kết quả xét nghiệm có thể kể đến như: thuốc lợi tiểu, corticosteroid, thuốc ngừa thai, dextrothyroxine, metformin,…
Độ tuổi
Trẻ em, độ tuổi trưởng thành và người cao tuổi sẽ có mỗi trị số tham chiếu riêng bởi thể chất cơ địa ở mỗi độ tuổi rất khác nhau. Cho nên, trong phần ghi nhận thông tin cá nhân, bạn nên cung cấp chính xác và đầy đủ các thông tin theo yêu cầu để hỗ trợ cho quá trình chẩn đoán.
Cơ sở y tế
Mỗi phòng xét nghiệm sẽ có trị số tham chiếu khác nhau cho các kết quả xét nghiệm máu. Vì vậy, trên thực tế kết quả của bạn có thể là bình thường đối với phòng xét nghiệm này, nhưng cũng có thể là bất thường đối với một cơ sở y tế khác. Tuy nhiên con số sai lệch này thường không có sự khác biệt đáng kể.
Một số yếu tố khác
-
Thai kỳ: trong thời gian đầu mang thai, nồng độ Triglyceride máu thường thấp hơn so với bình thường.
-
Cơ địa: béo phì, suy dinh dưỡng, hội chứng giảm hấp thu, di truyền,…
-
Chế độ ăn mỗi ngày.
-
Bệnh lý: tăng huyết áp, hội chứng thận hư, cường giáp,…
Chế độ ăn nhiều dầu mỡ hay đơn giản một bữa ăn trước khi thực hiện xét nghiệm cũng đủ khiến kết quả đưa ra bị sai lệch
Chỉ số Triglyceride chẩn đoán bệnh gì?
Trong quá trình điều trị, hầu hết bệnh nhân cần làm nhiều loại xét nghiệm khác nhau được áp dụng phương pháp chăm sóc hiệu quả nhất.Vậy chỉ số Triglyceride chẩn đoán bệnh gì? Thông thường, xét nghiệm này được chỉ định khi bệnh nhân có các triệu chứng liên quan đến sự rối loạn chuyển hóa, gồm một số bệnh lý phổ biến như sau:
Rối loạn mỡ máu
Đây là bệnh lý có thể gây hậu quả rất nguy hiểm đến nhiều cơ quan khác như tim, gan,… thậm chí đe dọa tính mạng của bệnh nhân. May mắn rằng chỉ cần được phát hiện sớm và điều trị theo phác đồ thích hợp, người bệnh vẫn có thể được chữa khỏi hoàn toàn.
Chẩn đoán bệnh lý mỡ máu thường dựa trên một số các xét nghiệm sau:
-
Triglyceride >4,5 mmol/L.
-
Cholesterol toàn phần > 6,2 mmol/L.
-
LDL – Cholesterol > 3,4 mmol/L.
-
HDL – Cholesterol < 0,9 mmol/L.
Tăng huyết áp
Khi hàm lượng Triglyceride tăng cao trong máu có thể hình thành các mảng xơ vữa gây chít hẹp mạch máu, từ đó gia tăng áp lực của dòng máu lên thành mạch và dẫn đến tình trạng tăng huyết áp. Để đi tìm hiểu nguyên nhân gây bệnh, chỉ số mỡ máu cũng cần phải được kiểm tra và đánh giá, giúp bác sĩ tìm ra phác đồ điều trị thích hợp cho bệnh nhân.
Bệnh mạch vành
Là tên gọi chung cho nhiều bệnh lý khác nhau cụ thể như bệnh tim thiếu máu cục bộ, suy mạch vành, hẹp mạch vành,… Đây là một bệnh lý nguy hiểm do động mạch vành là con đường cung cấp máu quan trọng đến tim. Nếu xảy ra tình trạng bất thường có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như loạn nhịp tim, nhồi máu cơ tim,… thậm chí là đột tử.
Gan nhiễm mỡ
Để xác định bệnh lý gan nhiễm mỡ, bệnh nhân sẽ cần làm một số xét nghiệm hình ảnh như siêu âm, đo fibroscan và các xét nghiệm về chức năng gan, công thức máu và các chỉ số sinh hóa máu ( bao gồm Triglyceride).
Viêm tụy
Một trong những nguyên nhân thường gặp gây nên bệnh lý viêm tụy là các rối loạn chuyển hóa trong cơ thể, một trong số đó là tình trạng tăng Triglyceride máu. Cho nên việc xét nghiệm chỉ số này sẽ là cơ sở quan trọng để xác định và đưa ra biện pháp điều trị hiệu quả nhất.
Biến chứng khi tăng chỉ số mỡ máu Triglyceride trong cơ thể
Mỗi người sẽ có một chỉ số máu Triglyceride ở mức khác nhau. Khi chỉ số Triglyceride tăng cao sẽ ảnh hưởng đến quá trình vận chuyển máu và gây nhiều tác động xấu đến sức khỏe.
Chỉ số Triglyceride trong máu cao sẽ làm tăng nguy cơ bị xơ vữa động mạch, nhất là những người có nồng độ HDL – cholesterol thấp hay đang bị đái tháo đường typ2.
Chất béo tích tụ lâu ngày trong các thành mạch sẽ gây tắc hẹp động mạch vành, gây đau tim, đột quỵ não. Nếu chỉ số Triglyceride cao, thường xuyên ở mức trên 200 mg/dl, người bệnh có nguy cơ bị xơ vữa động mạch, cao huyết áp, béo phì, mỡ máu…
Kiểm soát chỉ số mỡ máu Triglyceride tốt bằng cách nào?
Chỉ số máu Triglyceride cao là tình trạng rất phổ biến hiện nay. Để bảo vệ sức khỏe tốt nhất, cần duy trì chỉ số Triglycerides thấp hoặc ở ngưỡng bình thường. Dưới đây là những phương pháp giúp điều chỉnh chỉ số Triglyceride cao bạn cần lưu ý:
- Tập thể dục đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày. Mỗi tuần nên tập thể dục ít nhất 5 ngày để gia tăng nồng độ cholesterol tốt trong cơ thể.
- Hạn chế sử dụng thực phẩm giàu chất béo có hại như: đồ ăn chiên rán, nhiều dầu mỡ, cá loại thịt có màu đỏ, mỡ động vật, thịt hun khói…
- Hạn chế những loại thức ăn có lượng đường cao.
- Nên sử dụng những thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp như: ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu…
- Ăn nhiều cá nhất là những loại có chứa nhiều omega – 3 như cá hồi, cá thu, cá hồi…
- Tránh xa rượu bia và các loại đồ uống chứa cồn.
- Không hút thuốc lá.
- Nếu đang mắc các bệnh như tiểu đường, cao huyết áp cần khám sức khỏe định kỳ để kiểm soát tốt tình trạng bệnh.
Xét nghiệm tầm soát chỉ số mỡ máu triglyceride
Để biết chỉ số máu Triglyceride trong cơ thể bạn đang ở mức cao hay thấp, cách tốt nhất là bạn cần tiến hành xét nghiệm tại những cơ sở y tế uy tín. Chỉ số mỡ máu Triglyceride có liên quan mật thiết đến bệnh mỡ máu. Do đó, để xác định có bị mỡ máu hay không bạn cần tiến hành các xét nghiệm sau:
- Xét nghiệm tăng Cholesterol toàn phần: Thông thường nồng độ cholesterol trong cơ thể sẽ ở mức 4 – 5 mmol/l. Nếu lớn hơn mức tiêu chuẩn này đồng nghĩa với việc bạn đã bị mỡ máu cao.
- Xét nghiệm Triglycerid toàn phần: Chỉ số mỡ máu Triglycerid toàn phần ở mức bình thường sẽ có giá trị nhỏ hơn 2,3 mmol/l. Nếu lớn hơn mức này được gọi là mỡ máu cao.
Phương pháp kiểm soát chỉ số mỡ máu đơn giản tại nhà
Xác định nguyên nhân
Nồng độ Triglyceride ổn định nhất là 150mg/dL, vượt quá 200mg/dL là mức độ báo động lượng chất béo trung tính có trong máu cao hơn mức cho phép. Đặc biệt, chỉ số xét nghiệm báo hiệu cao hơn 500mg/dL cho thấy bệnh nhân đang ở mức độ nguy hiểm, nên sớm tiến hành phương pháp cần thiết để ổn định sức khỏe.
Hiện nay, gia tăng nồng độ chất béo trung tính đang ngày càng phổ biến, dễ dàng bắt gặp ở mọi đối tượng khác nhau. Một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là:
- Thói quen sinh hoạt không khoa học dẫn đến béo phì, thừa cân.
- Hạn chế vận động thể dục thể thao, ít vận động không rèn luyện sức khỏe.
- Thường xuyên sử dụng các chất kích thích có hại cho cơ thể như: rượu, bia, thuốc lá,…
- Có thói quen sử dụng các chất có hại như: ăn nhiều chất béo từ động vật, tinh bột tinh chế (mì tôm, phở, bún,…) hay thiếu chất xơ.
- Di truyền từ những thành viên trong gia đình, bệnh nhân trong tình trạng này cần sự can thiệp của thuốc giảm nồng độ máu.
- Biến chứng từ một số bệnh lý khác như: rối loạn tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường, suy giáp,…
Lười vận động là nguyên nhân gián tiếp dẫn đến gia tăng nồng độ chất béo trung tính trong cơ thể
Giải pháp cho bệnh nhân tăng Triglyceride
Gia tăng hàm lượng chất béo trung tính là hiện tượng phổ biến hiện nay, bệnh có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng. Vì vậy nên có những biện pháp hữu hiệu nhằm duy trì ổn định chỉ số chất béo trung tính.
Một số gợi ý giúp ổn định chỉ số trên như:
- Duy trì thói quen luyện tập thể dục thể thao 30 phút mỗi ngày và 5 ngày mỗi tuần nhằm gia tăng sản sinh nồng độ Cholesterol có lợi cho cơ thể.
- Giảm thiểu nhu cầu sử dụng những chất béo có hại như: thức ăn chiên rán, thịt đỏ, mỡ từ động vật, thực phẩm hun khói,…
- Hạn chế sử dụng thức ăn, đồ uống có hàm lượng lớn đường hóa học.
- Thay đổi thói quen sử dụng thực phẩm có hàm lượng đường huyết cao bằng các thực phẩm khác như: ngũ cốc, các loại đậu,…
- Tăng cường các loại cá có chứa nhiều dưỡng chất Omega – 3 như: cá hồi, cá thu,…
- Hạn chế tối thiểu thức uống có cồn, chất kích thích hay thói quen sử dụng thuốc lá.
- Giữ thói quen thăm khám sức khỏe định kỳ để kiểm soát tình trạng cơ thể, thay đổi thói quen nếu cần.
Duy trì thói quen tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày sẽ góp phần nâng cao sức khỏe
Chỉ số Triglyceride chẩn đoán bệnh gì đối với người khỏe mạnh đôi khi chỉ là một thắc mắc nho nhỏ. Nhưng đối với những người đang gặp vấn đề sức khỏe, nó chính là nỗi lo lắng, phiền muộn ảnh hưởng đáng kể đến đời sống của bệnh nhân.
