Cùng với hệ tiêu hóa, tuần hoàn, hệ hô hấp đóng một vai trò quan trọng trong cơ thể người. Hệ hô hấp đảm nhiệm việc lấy oxy từ môi trường bên ngoài để cung cấp cho mọi hoạt động sống của cơ thể người. Vậy hô hấp là gì? Cấu tạo của hệ hô hấp như thế nào? Cùng chúng tôi tìm hiểu ở bài viết sau đây.
Hô hấp là gì?
Hô hấp được coi là một trong những hoạt động sống vô cùng quan trọng của cơ thể. Thông qua việc lấy oxy từ môi trường bên ngoài vào cung cấp cho cơ thể, hô hấp đảm bảo cho mọi cơ quan cũng như hoạt động trong cơ thể được diễn ra bình thường. Không chỉ lấy oxi mà quá trình hô hấp của con người còn thải ra môi trường một lượng khí cacbonic (CO2).
Hô hấp không chỉ có thở, quá trình hô hấp đối với cơ thể sống diễn ra trong 3 giai đoạn. Thở chính là giai đoạn đầu tiên của quá trình này. Đây là quá trình mà cơ thể làm việc trực tiếp với môi trường thông qua việc hít thở oxy và thải ra môi trường khí CO2.
Tiếp đến là giai đoạn trao đổi khí ở phổi và cuối cùng là giai đoạn trao đổi ở tế bào. Oxi lấy vào không chỉ cung cấp cho phổi mà còn mang đến cung cấp cho từng tế bào sống trong cơ thể.
Dựa vào điều kiện để diễn ra hô hấp mà có thể chia hô hấp ra 2 loại. Bao gồm:
+ Hô hấp hiếu khí: Diễn ra trong môi trường bình thường có oxi phân tử.
+ Hô hấp kị khí: Diễn ra trong môi trường thiếu oxy phân tử
Hệ hô hấp trong cơ thể
Hô hấp là sự phối hợp làm việc của rất nhiều bộ phận. Mỗi một bộ phận sẽ đảm nhận một vai trò riêng:
Mũi
Đây là bộ phận đầu tiên của hệ hô hấp tính từ ngoài vào. Mũi đảm nhiệm vai trò lấy khi và làm sạch khí. Đồng thời, quá trình khí đi qua mũi sẽ được làm ấm trước khi chuyển đến các bộ phận bên trong. Mũi gồm ba phần: mũi ngoài, khoang mũi và các cạnh mũi.
Họng
Đây là bộ phận giao nhau giữa đường thở và đường ăn. Đây là bộ phận giữ vai trò quan trọng trong việc bảo vệ các bộ phận trong hệ hô hấp tránh được sự tấn công của các tác nhân từ bên ngoài. Do phải thường xuyên với các tác nhân, cũng như vi khuẩn, vi rút có hại họng thường xuyên gặp phải các bệnh viêm hong, viêm hầu.
Thanh quản
Khí trao đổi trước khi xuống phố phải đi qua thanh quản. Thanh quản được cấu tạo chủ yếu từ sụn và cơ. Thanh quan không chỉ có tác dụng tạo ra âm thanh từ luồng khí thở mà còn có khả năng làm ấm không khí trước khi vào phổi. Thanh quản là bộ phận tương đối nhạy cảm do vậy cần bảo vệ trước các tác nhân từ môi trường bên ngoài.
Khí quản
Có thể xem khí quản như một ống dẫn khí đặt bên trong cơ thể. Khí quản được chia thành khí quản phải và khí quản trái, mỗi khí quản được nói với một bên phổi. Khí quản làm giảm lượng khí thất thoát, tăng khả năng khí đi vào phổi.
Ngoài ra, nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, khí quản có đóng vai trò trong việc điều hòa lượng khí đi vào phổi và tế bào cho thật thích hợp.
Phế quản
Phế quản là một bộ phận của ống dẫn khí. Phế quản có hình dạng giống như cành cây với nhiều nhánh nhỏ. Bộ phận nào đảm nhiệm vai trò đưa khí vào phế nang và ngược lại. Phế quản gồm hai loại là phế quản chính trái và phế quản chính phải. Một số bệnh ghi nhận được ở phế quản như giãn phế quản, viêm phế quản, hay u phế quản…
Phổi
Đây chính là bộ phận chính đóng vai trò quan trọng nhất trong hệ hô hấp. Phổi bao gồm hai lá bao gồm phổi phải và phổi trái, kích thước của hai bên thường không đồng đều bên phải sẽ nhỏ hơn bên trái. Bộ phận cấu tạo nên phổi là các thùy.
Ở người trưởng thành dung tích tối đa của phổ thường là 5000 ml khí. Phổi là trung tâm giúp quá trình trao đổi khí O2 và CO2 được diễn ra. Một số bệnh lý thường được ghi nhận ở phổi như viêm phổi, u màng phổi…
Những điểm bạn cần biết về hệ hô hấp
Bên cạnh hô hấp là gì? Những điều lưu ý sau là cực kì quan trọng giúp bạn có được một hệ hô hấp khỏe mạnh và làm việc đạt năng suất.
+ Phổi có khả năng nổi trên mặt nước: Theo ghi nhận, phổi với thể tích lớn là cơ quan duy nhất trong hệ có khả năng nổi trên mặt nước.
+ Lông mũi có vai trò cực kì quan trọng trong quá trình làm sạch khí: Lông mũi có vai trò lọc sạch không khí, giữ lại bụi bẩn trước khi các luồng khí được đưa vào bên trong cơ thể.
+ Ho, ngáp hay hắt hơi cũng là một dạng hô hấp: Đây là quá trình hô hấp tự nhiên nhất, giúp bạn thải ra những khí, chất độc lạ trong cơ thể
+ Một lá phổi có thể duy trì sự sống: Hiện nay, có rất nhiều người đang sống chỉ với một lá phổi. Tuy nhiên, đối với những người này sẽ có những giới hạn về thể chất nhất định.
Là một cơ thể sống oxi luôn cần cho sự phát triển của cơ thể. Hô hấp đóng vai trò quan trọng trong cơ thể vừa duy trì sự sống, vừa đảm bảo cho các hoạt động khác diễn ra bình thường.
