Viêm gan B có thể tiến triển thành suy gan, xơ gan hay thậm chí là ung thư gan. Vì vậy, việc phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Xét nghiệm HBsAg chính là một trong những phương pháp quan trọng nhất để giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác về khả năng mắc viêm gan B.
Xét nghiệm HBsAg là gì?
HBsAg là từ viết tắt của Hepatitis B surface Antigen – kháng nguyên bề mặt của siêu vi B. Đây là một trong nhiều kháng nguyên của virus viêm gan B do Blumberg tìm thấy trong huyết thanh người. Xét nghiệm HBsAg là một trong 5 hạng mục cơ bản của xét nghiệm viêm gan B. Kết quả thu được từ việc xét nghiệm máu sẽ cho biết người tham gia kiểm tra có nhiễm siêu vi B hay không.
Chỉ số HBsAg là gì?
HbsAg là từ viết tắt của Hepatitis B surface antigen, là kháng nguyên bề mặt của virus viêm gan B. Nếu HbsAg dương tính (HbsAg+), người bệnh có HbsAg trong máu có nghĩa là có virus HBV trong máu.
Ngược lại, nếu HbsAg âm tính (HbsAg-), người bệnh không có virus HBV trong máu. Thông thường, HbsAg xuất hiện trong máu sau 1 đến 8 tuần cơ thể có tiếp xúc với virus HBV.
Chỉ số HBsAg là chỉ số chỉ kháng nguyên bề mặt của siêu vi B. Nhằm kiểm tra xem người bệnh có bị nhiễm virus viêm gan B hay không, chứ không dùng xét nghiệm này để đánh giá chính xác loại virus đó đang hoạt động trong cơ thể người bệnh như thế nào.
Các chuyên gia cho biết hầu hết những bệnh nhân mắc viêm gan B cấp tính đều có cho ra kết quả xét nghiệm dương tính với chỉ số HbsAg. Sau một thời gian biến đổi của thời gian, HBsAg sẽ biến mất và anti-HBs sẽ chấm dứt sự lây nhiễm, nhưng có khoảng 10 %-15% chuyển sang giai đoạn mãn tính và có nguy cơ dẫn đến xơ gan và ung thư gan.
Cách đọc kết quả xét nghiệm HBsAg
Xét nghiệm HBsAg sẽ cho ra kết quả định tính nghĩa là người được làm xét nghiệm sẽ nhận được kết quả là âm tính hoặc dương tính. Kết quả về chỉ số HBsAg sẽ thể hiện rõ trong cơ thể bệnh nhân có siêu vi B hay không.
Thử sức cùng Trắc nghiệm: Làm thế nào để bảo vệ lá gan khỏe mạnh?
Làm test trắc nghiệm kiểm tra hiểu biết về gan có thể giúp bạn nhận thức rõ vai trò quan trọng của gan, từ đó có các biện pháp bảo vệ gan để phòng ngừa bệnh tật.
Nội dung được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Quốc Lân – Bác sĩ Nội soi tiêu hóa – Khoa Khám bệnh & Nội khoa – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Xét nghiệm HBsAg dương tính là gì?
Xét nghiệm HBsAg dương tính hay (+) có nghĩa là trong huyết thanh của người bệnh đang có kháng nguyên này. Điều này cũng đồng nghĩa với việc người bệnh đã từng hoặc đang bị nhiễm virus viêm gan B.
Thời gian ủ bệnh của người nhiễm virus viêm gan B dao động từ 45- 160 ngày, trung bình là 120 ngày. Trong trường hợp người bệnh có hệ miễn dịch tốt thì HBsAg sẽ giảm dần và biến mất sau khoảng 4 – 6 tháng. Lúc này, cơ thể chúng ta hoàn toàn khỏi bệnh và có miễn nhiễm suốt đời với viêm gan B mà không cần phải tiêm ngừa. Ngược lại, với những người có hệ miễn dịch kém thì HbsAg có thể không mất đi mà tiếp tục phát triển sau 6 tháng. Lúc này, người bệnh đã nhiễm siêu vi B mạn tính.
Chỉ có khoảng 10 – 15% người xét nghiệm HBsAg (+) rơi vào trường hợp mang mầm bệnh mãn tính. Trong đa số trường hợp khác, viêm gan B sẽ tự khỏi mà không cần điều trị đáng kể. Trong số những người mang mầm bệnh viêm gan B mạn tính cũng chỉ có số ít chuyển thành viêm gan mạn, xơ gan hoặc ung thư gan. Vì vậy, người bệnh không nên quá lo lắng.
Xét nghiệm HBsAg âm tính là gì?
Xét nghiệm HBsAg âm tính nghĩa là bạn không bị nhiễm virus Viêm gan B. Tuy nhiên, điều đó cũng không có nghĩa là bạn hoàn toàn chủ quan mà thay vào đó, bạn và gia đình nên thực hiện tiêm vacxin để ngăn ngừa nguy cơ nhiễm bệnh.
Chỉ số HBsAg bao nhiêu là bình thường?
Nếu bạn thực hiện xét nghiệm HBsAg miễn dịch tự động: nghĩa là thực hiện xét nghiệm trên hệ thống máy tự động, khi đó máy thường trả ra kết quả là con số. Giá trị vượt ngưỡng phản ứng sẽ được phiên giải là Dương tính. Giá trị thấp hơn ngưỡng phản ứng sẽ được coi là âm tính. Hầu hết các máy tự động với các hãng hóa chất khác nhau đang để giá trị 1.0 SO hoặc COI là giá trị ngưỡng. Như vậy kết quả xét nghiệm nhỏ hơn 1.0 SO hoặc COI (<1.0) là giá trị bình thường- giá trị âm tính. Kết quả xét nghiệm lớn hơn (>1.0 COI hoặc SO) là dương tính.
Trường hợp chỉ số HBsAg bình thường tức âm tính thì có nghĩa người này chưa bị lây nhiễm viêm gan B, nếu xét nghiệm thấy âm tính với kháng thể bề mặt HBsAg thì nên tiêm vacxin phòng ngừa viêm gan B, nếu xét nghiệm với kháng thể kháng HBsAg Dương tính thì có nghĩa là người đó đã có miễn dịch với virus viêm gan B hoặc đã bị nhiễm virus viêm gan B trong quá khứ và đã khỏi hoàn toàn.
Trong trường hợp kết quả cho là dương tính, để quyết định có điều trị hay không điều trị, cần làm thêm các xét nghiệm khác như : HBeAg, HBV- DNA, chức năng gan, siêu âm gan… Sau đó bệnh nhân cần được tư vấn của bác sỹ chuyên khoa để được điều trị và theo dõi điều trị một cách có hiệu quả.
Những lưu ý khi có kết quả xét nghiệm
Một số vấn đề mà cần phải đặc biệt lưu ý như sau:
- Nhiều trường hợp đưa ra kết quả xét nghiệm HBsAg dương tính chưa khẳng định chính xác là đã mang bệnh. Theo các chuyên gia, kết quả xét nghiệm HBsAg (+) là rất thường gặp ở người dân trong nước, bình quân, cứ xét nghiệm máu trên 10 người, thì có 2 người cho kết quả HBsAg (+).
- Nếu xét nghiệm HBsAg cho kết quả dương tính, điều đầu tiên nên về nhà và vận động người thân trong gia đình nên đi xét nghiệm kiểm tra xem còn ai bị mắc bệnh không.
- Trường hợp là người mẹ đang mang thai mà kết quả bị nhiễm virus viêm gan B, thì trẻ ngay khi sinh ra phải được tiêm thuốc trong vòng 12 giờ đầu tiên và người mẹ tuyệt đối không được cho con bú sữa vì virus sẽ lây qua cho trẻ bằng đường sữa mẹ.
- Người thân xung quanh không nên dùng chung vật dụng cá nhân với người bệnh tránh nhiễm dịch như bàn chải đánh răng, khăn tắm, dao cạo râu, bồn tắm,… Người bệnh nên nói với bạn tình về tình trạng bệnh của mình và không tuyệt đối không quan hệ khi chưa có biện pháp an toàn.
Nên làm gì sau khi xét nghiệm HBsAg?
Tuy có thể dựa vào chỉ số HBsAg để biết được bản thân có nhiễm virus viêm gan B hay không nhưng để biết rõ tình trạng hoạt động của virus, mức độ lây lan như thế nào,… thì người bệnh cần phải làm thêm các xét nghiệm HBeAg, đếm tải lương HBV DNA, siêu âm, đánh giá chức năng gan… Việc này giúp bác sĩ đánh giá tổng quan về mức độ tổn thương gan ở bệnh nhân để có biện pháp điều trị kịp thời.
Khi được chẩn đoán nhiễm viêm gan B, người bệnh cần ý thức được mức độ nguy hiểm của bệnh, thực hiện các biện pháp an toàn, tránh lây nhiễm virus cho những người xung quanh. Đồng thời, bệnh nhân nên thực hiện xét nghiệm, tái khám định kỳ để biết được tình trạng bệnh và nhận tư vấn có nên điều trị bệnh hay không của bác sĩ để tránh những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
Mục đích của việc điều trị viêm gan B mạn tính là loại bỏ hoàn toàn virus gây bệnh ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên, việc này rất khó thực hiện vì cần áp dụng nhiều phác đồ điều trị tốn kém trong khi hiệu quả chỉ đạt khoảng 25 – 40%. Do vậy, việc điều trị virus viêm gan B chủ yếu là ức chế sự nhân lên của virus,, không cho chúng phát triển và gây tổn hại các tế bào gan lành. Song song với đó, trong quá trình điều trị, bệnh nhân cần áp dụng một chế độ ăn uống, nghỉ ngơi khoa học, tránh các hóa chất gây hại cho gan như rượu, bia, các loại thuốc giảm đau,… để đạt hiệu quả trị bệnh tối đa.
Trên đây 7-Dayslim đã giới thiệu cho bạn chỉ số HBsAG là gì? Kính chúc các bạn luôn có một sức khoẻ tốt nhé.
